Piviusut: Arnat inuiaqatigiinni sanngiinnerpaapput
- Arnat appasinnerpaamik akissarsiaqarput.
- Arnat angerlarsimaffinni suliassat oqimaannerpaat suliarisarpaat.
- Ilaqutariinni meerartaartoqarsimatillugu arnat sulinngiffeqarnerup annerpaartaa sulinngiffeqartarput.
- Meeraq napparsimatillugu arnat sulinngitsoornerup annerpaartaa sulinngiffeqartarput.
- Angajoqqaat kisimiittut amerlanerpaartai arnaapput.
Tamakku oqaatigereerlugit, ullumikkut Nunatsinni arnaqarpoq ilumuuissortumik nukittuunik. Arnat pisortatut atorfillit – siulittaasutut inissisimasut, aamma aqutsisuusut takussaapput. Ingerlaqqiffiusumik ilinniaqqittartut tassaapput arnat. Kingullermik Ilisimatusarfimmi naammassisut takuinnariartigit, naammassisut 38-iusut akornanni arnat amerlanerpaapput. ”Annoraat qaqortut” ikittuinnaat soraarummeertut akornani takussaapput.
Naatsorsueqqissaarnerup tungaatigut arnat kingulerussaapput. 2020-mi ukiakut Ilisimatusarfiup Nunatsinni pisaaneqarnertut inissisimasut pillugit misissuineq saqqummersippaat, tassani takuneqarsinnaavoq, Nunatsinni pissaaneqarnertut inissisimaut 38%-ii arnaasut. Misissuinerup taassuma aamma takutippaa, angutit pissaneqartut marloriaatingajaasut. Arnaq ataaseq pissaaneqaraangat, angutit marlungajaat pissaaneqartarput.
Piviusut: Unammilligassarpassuit suli sorsuutigisassagut amerlaqaat.
- Inuiaqatigiinni kalaallini angutit arnallu akornanni assigiinngisitsineq.
- Inuiaqatigiinni amerlasuutigut arnanik isiginninneq peqqinnatsisoq.
- Pinngitsaaliisarnermi naatsueqqissaarneq – inuiaqatigiinni kalaallini pinerluuteqartarneq qaffasissorujussuuvoq tamatumanilu arnat annertunerpaamik eqqorneqartarput.
- Nunatsinni Naatsorsueqqissaartarfimmi kisitsisit misissoqqissaaraanni, aningaasarsiatigut nikingassutit:
- Arnat angutinut naleqqiullutik taamaallaat agguaqatigiissillugu 77%-imik aningaasarsisarput.
- Aningaasarsiat qaffasinnerpaat qimerlooraani takuneqarsinnaavoq, arnat aningaasarsiaqarnerpaat angutinut naleqqiullutik taamaallaat 65%-ii angutitulli aningaasarsiaqarput.
- Ukiut tallimat ingerlaneranni tamanna 1%-iinnarmik pitsanngorniarneruvoq – taamaattumik arnat ilinniagartik naapertorlugu aningaasarsiaqartinneqanngillat. Suli tamanna anguneqanngilaq.
Naligiissitaaneq anguniaraanni susoqartariaqarpa?
Pinerlunneq pillugu ajornartorsiutit allanngortinniaraanni iliuuseqarfiginninnerit amerlanujussuussariaqarput! Pinerlunneq inuiaqatigiinni kalaallini ajornartorsiutini tamani ikkusimalluinnaqqissaarpoq. Ilisimatusarnerit tamarmik takutippaat, Kalaallit Nunaanni arnat tassaasut qanigisamik akornanni pinerluffigitinnerpaasut. Ilaqutariit amerlavallaartut angerlarsimaffimminni pinerlunneq inooqataaffigaat.
Arnat kisimik eqqorneqarneq ajorput. Meeqqat taakkualu atuarnerat aamma eqqorneqartarput. Qanoq isillutik meeqqat atuarfiannit pitsaasumik soraarummiissappat taamaasillutillu ilinniaqarnissaminnut piareerlutik, anaanartik pinerluffigitissanersoq isumakuluutigissagunikku? Pinerlunnerit akulikissusaat suliffeqarfinni amerlavallaartuni tunisassiornermut/naammassisaqartarnermut aamma sunniuteqartarpoq, tamatumani aappariinnerni pinerlunnertalinni inuttut naleqassusertik seqummineqaraangat.
Inuiaqatigiinni kalaallini allannguisoqartariaqarpoq.
Arnanik isiginninneq pillugu unammilligassaqarpugut. Ilaqutariit ataqatigiississagaanni ataqatigiissaarinermut piginnaasaqarneq suullu imminnut atanerat pissutsini piviusuni piumasaqaataapput.
Inuiaqatigiinni kalaallini assigiinngitsitsineqarnerup nipangiusimaneqarnerata kipitinneqarnera. Angutaagaanni “sunngorsinnaaneq” ajornannginneruvoq. Arnat angusatik sorsuutigerujussuartussaavaat.
Suliffeqarfippassuarni kulturip nappaatitullusooq ittup angutinit killiliffiginissaa angutit peqataaffigisariaqarpaat – matumani soorlu assersuutigalugu kinguaassiutitigut piumanani tiigaffiginniniarsarineq eqqarsaatigaagara.
Assigiimmik naleqarneq eqqartorlugu aallartittariaqarpugut – tamatta naligiippugut. Angutit, arnat – suiaaqatiginnoortartut – kikkuugaluartulluunniit. Inuiaqatigiinni kikkut tamaasa assigiimmik naleqartutut isigilinngikkutsigit, arnat naligiissitaanerat angunngisaannassavarput. Angutit pissaaneqarnerat ingerlateqqinneqaannassaaq.
Suiaqatigiissutsikkut assigiinngissuteqarneq pillugu eqqartuigaangatta angutip aallaaviusarnera nasuerutigisaraiqarparput.